W poprzednim odcinku naszego cyklu przybliżyliśmy Wam początki rozwoju piwowarstwa na świecie. Dziś prześledzimy początki triumfalnego pochodu złocistego trunku przez kolejne obszary Europy. Przed Wami „Historia piwowarstwa – odcinek 2”.
W antycznej Europie, gdzie najpierw dominowała cywilizacja grecka, a później Imperium Rzymskie, piwo uchodziło za napitek barbarzyńskich ludów. Trudno się temu dziwić, wszakże Grecy i Rzymianie gustowali przede wszystkim w winie (i zostało tak po dziś dzień, chociaż np. we Włoszech działa więcej browarów rzemieślniczych niż w Polsce). Mimo to piwo w Rzymie było spożywane, o czym świadczą chociażby zapiski ówczesnych kronikarzy, które przetrwały do naszych czasów. Sam Gajusz Juliusz Cezar miał być wielkim admiratorem piwa. Zetknął się z nim podczas jednej z wypraw wojennych przeciwko barbarzyńcom, gdy wciąż był „tylko” dzielnym rzymskim dowódcą, jeszcze nie myślącym o obaleniu Senatu i przejęciu władzy.
Dar Celtów
Ludy zamieszkujące zachodnią Europę, a później Grecy i Rzymianie, poznali piwo dzięki kontaktom z Celtami. Zresztą łacińskie określenie piwa (cerevisia) jest zapożyczeniem z języka Celtów. W tym przypadku mowa zresztą nie tylko o ludach zamieszkujących część dzisiejszych Wysp Brytyjskich i Irlandii, ale przede wszystkim o Celtach z obszaru dzisiejszej Francji, czyli znanych z komiksów o Asteriksie Galach.
W Galii piwo było popularniejsze od wina (chociaż dziś Francja bardziej kojarzy się nam z tym drugim). Galom zawdzięczamy także najważniejszą zmianę w technice produkcji piwa w ówczesnych czasach – odejście od wykorzystywania chleba na rzecz słodu jęczmiennego. Jęczmień dwurzędowy (browarny) został po raz pierwszy opisany przez Columellę, rzymskiego autora specjalizującego w tekstach poświęconych agrotechnice. Mniej więcej w tym samym okresie, w którym Rzymianie posmakowali w celtyckim piwie, barbarzyńskie ludy Europy Zachodniej poznały chmiel i szybko zaczęły nim „przyprawiać” warzone przez siebie piwo. Aż do XIV wieku chmielu nie dodawali do piwa Anglicy, ale ostatecznie także Wyspiarze przekonali się, że chmielone znaczy lepsze.
Skąd chmiel w Europie?
Europejczycy z zachodniej części Starego Kontynentu zawdzięczają poznanie chmielu Słowianom, którzy przekazali im wiedzę o „tajemniczej” przyprawie do piwa. Słowianie warzyli je z prosa oraz jęczmienia, podobnie jak ludy zamieszkujące obszar dzisiejszych krajów bałtyckich. Kontakty Słowian z Mongołami zaowocowały przekazaniem tym pierwszych chmielu przez tych drugich. Wkrótce chmiel dotarł też do Germanii i Czech. Czeski chmiel był bardzo długo uważany w Europie u schyłku starożytności za najlepszy, a próba jego wywiezienia z Bohemii mogła skończyć się dla delikwenta nawet skróceniem o głowę. Mimo to jednak chmiel szybko podbił Europę.
Piwo na Dalekim Wschodzie i w Ameryce
Przyjęło się, że za praojców piwa uważa się mieszkańców Mezopotamii. Tymczasem produkcję piwa jeszcze wcześniej opanowali Japończycy. No może nie do końca piwa, bo sake, czyli napoju alkoholowego ze sfermentowanego ryżu. Sake uważa się za powszechnie za wino, ale proces jego produkcji zbliżony jest bardzo o warzenia piwa.
W Ameryce Środkowej i Południowej (w imperiach Inków i Azteków) historia piwowarstwa sięga nawet 8 tysięcy lat w przeszłość. Indianie południowoamerykańscy wytwarzali chichę, czyli napój piwny z ziaren kukurydzy, który powstaje przy wykorzystaniu śliny. W wielu krajach latynoamerykańskich jest ona produkowana do dziś.
Ciąg dalszy nastąpi…
Foto.: Pixabay
